Aziz is die man in de schaduw die een fenomeen in de schijnwerpers zet. En dat fenomeen is Candide Thovex. Het is niet nodig om uit te leggen wie hij is, want hij heeft zijn eigen Wikipedia-pagina. Dus laten we het liever hebben over Aziz, de man die achter zijn camera en op zijn ski’s geweldige beelden vastlegt.
Hij is Aziz, de sneeuwbestendige menselijke drone uit La Clusaz. Maar hij is ook de cameraman van Candide Thovex. Die twee kennen elkaar trouwens al sinds hun kindertijd. Aziz vertelde ons over de eerste keer dat ze elkaar ontmoetten.
Ik maakte deel uit van een skiclub in Entremont. ’s Ochtends brachten ze ons naar het skigebied, en ’s avonds werden we weer opgehaald. De hele dag waren we vrij zonder begeleider, dus ik skiede met mijn jeugdvrienden. Op een dag, aan de kant van Balme, was ik bezig met het springen over hobbels, iets wat me enorm aantrok. Ik was niet de enige – er was vooral een kleine jongen die dat ook deed, en we keken telkens naar elkaars sprongen. Daarna namen we samen de stoeltjeslift en gingen we samen skiën. Dat was Candide, en het klikte meteen tussen ons. Het jaar daarop zag ik hem terug bij de club in La Clusaz, ik was toen een jaar of 10-11. We bleven samen skiën, met als referentie de “grote namen” van de club: Edgar, de Quenets, de Collomb-Pattons, Fabien Cataneo, Rafael Monod, Antoine Rachel, Seb Michaud… Er waren heel wat toppers.
Sindsdien zijn ze onafscheidelijk, altijd samen op pad, overal ter wereld – of liever gezegd, overal waar je kunt skiën. Ze begonnen met kleine video’s toen ze jonger waren en groeiden naar grote producties zoals *Ski The World*. Aziz ontwikkelde zijn passie voor beeld, en tegelijk ook zijn vaardigheden. Tegenwoordig bloeit hij op in het filmen van skiën, maar niet alleen dat. “Ik ben een beetje de menselijke drone.”
Van jongs af aan voel ik me aangetrokken tot beeld. In het begin was ik er niet zo fanatiek mee bezig als nu. We gebruikten helmcamera’s, en dat vond ik meteen geweldig. Op een dag dachten we dat het gaaf zou zijn om een ander perspectief te hebben. Toen zijn we gaan experimenteren met een stok en een stabilisator. Dat was niet zo eenvoudig!
Je moet precies goed mikken om het beeld te kaderen, want het scherm is heel klein. Soms werp je even een blik om te zien of het ongeveer goed staat. Maar na verloop van tijd leer je het materiaal en de instellingen goed kennen.
Uiteindelijk ben ik een soort menselijke drone geworden (lacht). Drone-opnamen en het volgen van dichtbij vullen elkaar eigenlijk perfect aan; we zijn helemaal geen concurrenten. Voor sommige plekken is een drone beter, voor andere werkt het beter om iemand te volgen. Soms kun je iemand niet goed volgen met een drone, en dan biedt ‘follow’ weer een heel ander perspectief. Voor mij kun je niet alleen maar met een drone filmen; technisch gezien moet je om iemand heen draaien over lange afstanden. Het hangt ook af van de drone en de piloot!
Voor *Ski the World* hebben we veel gereisd en overal geskied – behalve op sneeuw. Het was een uitdaging en een intense ervaring, omdat we elke dag nieuwe beelden moesten schieten. Alles was strak gepland, met vliegtickets en één spot per dag, soms twee dagen op dezelfde plek.
Skiën op de vier uithoeken van de wereld vraagt tijd en vooral veel voorbereiding: geschikte locaties vinden, de weersomstandigheden inschatten en alle mogelijke risico’s evalueren. Het filmen van atleten terwijl ze hun prestaties leveren, vergt ook veel oefening. Zeker bij skiën in de bergen, waar je rekening moet houden met de elementen – de sneeuw, lawinegevaar, het terrein… Aziz legt ons uit hoe je dit alles kunt aanpakken door “je verstand even uit te schakelen, maar toch goed na te denken.”
We zijn erg voorzichtig. We gaan niet naar plekken met te veel risico. Eigenlijk houden we van skiën met snelheid en op open terrein. Dus we hoeven niet in echt gevaarlijke hellingen te zijn. Het kan mooie, speelse bergen zijn, couloirs, enzovoort. Maar plekken met te veel rotsen, bijvoorbeeld, vermijden we meestal.
Natuurlijk moet je soms je verstand even uitzetten voor bepaalde sprongen. Dat is me ook al gebeurd in La Clusaz. Bijvoorbeeld, de spot achter de cabines, tussen de rots en het aankomststation van Balme. Ik kwam net van een heupoperatie. Ik had 2-3 maanden geskied, en we gingen direct naar die spot. Het was best intens. Voor sommige sprongen heb je meerdere pogingen nodig om ze beter aan te voelen en om je te ontspannen. Na 2-3 keer heb je minder druk, hoewel het altijd nog behoorlijk spannend blijft.
Een uitzonderlijke skier, maar ook een atleet van hoog niveau, heeft hij deelgenomen aan de Freeride World Qualifier. Met humor vermaakte hij zich met het opsommen van zijn medische palmares en de grootste angsten die hij heeft meegemaakt:
Tibia en perone, vier keer heupluxatie, twee wervels, pols, schouder, ribben… Enfin, je weet wel. Telkens waren het grote crashes, vooral de heup. De eerste keer, met de adrenaline, voel je de pijn niet meteen. Maar zodra die komt, is het ondraaglijk. Meestal heb ik me pijn gedaan wanneer ik voor mezelf skiede of tijdens een wedstrijd.
Een keer, tijdens een freeride-competitie, was het de vierde keer dat ik mijn heup beschadigde. Op dat moment besloot ik te stoppen. Het was een witte dag. We konden niet goed zien. De sneeuw was niet top. Het was -15°C, maar we gingen toch door. Het ongeluk gebeurde en sindsdien was mijn geest voor competitie een beetje gebroken.
Vallen om weer op te staan. Na de wedstrijd was het tijd om te genieten van het plezier van het glijden, zonder punten, zonder jury, zonder beoordeling, gewoon voor jezelf. Plezier stond voorop. “Ik kon skiën en tegelijkertijd genieten.”
Ik heb competitie gedaan in bumpen, freestyle en daarna freeride. Op een gegeven moment bracht het me echter niet veel meer. Ik wilde skiën voor het plezier, en toevallig kwam die kans op dat moment. Zo kon ik skiën en genieten combineren. Natuurlijk kijk ik nog steeds naar de World Tour, het is in de goede richting geëvolueerd, maar de omstandigheden zijn minder goed dan vroeger. Soms is het gevaarlijk op bepaalde hellingen. Vandaag de dag is freeride het moeilijkst te organiseren.
Het hangt van veel parameters af: het weer, lawines… En er zijn ook factoren die het verlangen versterken om het te doen.
Cameraman van Candide Thovex zijn, is geen makkelijke taak. Ten eerste moet je hem kunnen volgen. Ten tweede, je moet het doen met een camera in je hand. Het is niet het soort werk dat je tot je 62e of 64e kunt doen… Manu, als je ons leest… “Ik blijf altijd in beeld.”
Je denk zeker aan de toekomst, maar tot nu toe heb ik geen verschil gevoeld tussen vroeger en nu. Ik zal me op het juiste moment wel vragen stellen, maar ik denk dat ik altijd bij het beeld zal blijven. Tegenwoordig doe ik niet alleen follow-shots, ik gebruik ook meer een statief, vooral dit jaar, omdat ik mijn scaphoïde heb gebroken. Het voordeel is dat je soms lekker werkt met het statief, je hebt iets minder druk, maar soms wil je nog steeds skiën (lacht). Het blijft een ander gevoel.
Met een drukke agenda slalomt hij tussen het leven van atleet en dat van superpapa met zijn twee kinderen. Het is niet gemakkelijk om de juiste balans te vinden. Wanneer hij in La Clusaz is, geniet hij van de rustige en vredige omgeving om op te laden. “Zolang ze gelukkig zijn, is dat voor mij het belangrijkste.”
In de zomer is het meer relaxed. Twee of drie projecten hier en daar… Ik doe wat sport, wandelen, spierversterking. Over het algemeen geef ik mezelf een maand rust, en daarna begin ik rustig weer. Het gaat om plezier, ik train samen met vrienden. In de winter ben ik meer in de rush, ik moet beelden schieten, wat niet altijd makkelijk is. Het vergt tijd, energie, we nemen meer risico’s en er is adrenaline.
Wat mijn leven als papa betreft, ze zijn nog klein, Khalil gaat naar de crèche. Hij is nog niet echt enthousiast over skiën (lacht). Tilila zit in groep 3, zij is al begonnen! Ik forceer ze niet, ik wil dat ze doen wat ze leuk vinden. Zolang ze gelukkig zijn, is dat voor mij het belangrijkste.
In La Clusaz, Balme is zoals Byzance was voor het Romeinse rijk. En Aziz zal dat niet ontkennen. “Vroeger was het natuurlijk wel populair, maar minder voor off-piste.”
In de winter, wanneer ik wat vrije tijd heb, ga ik graag naar Bellach’ of de combe du Clocher bij l’Étale. Ik hou ook veel van de bossen, vooral wanneer het slecht weer is. Maar Balme is voor mij echt een geweldige spot, het is moeilijk om iets beters te vinden. Er zijn niet veel spots met 1000 meter hoogteverschil. Je kunt alles doen: groot skiën, tussen de bomen, jumps… Eigenlijk is alles samengebald op dezelfde plek. Balme is ECHT SKIËN! Ik heb het geluk gehad om veel ongelooflijke spots te ontdekken, maar in La Clusaz voel ik me het beste.
Tegenwoordig is het natuurlijk drukker. Je kunt niet meer verwachten de hele dag poeder te hebben, zoals we vroeger wel gewend waren. Dat is ook de evolutie van het skiën, het materiaal, de mode. Vroeger was het natuurlijk al best druk, maar minder off-piste. Nu heeft iedereen een helm, een rugzak en gaat het! Misschien is het ook een modeverschijnsel. Ik denk niet dat er veel meer mensen kunnen komen, ik weet het niet (lacht). Als je goed kijkt, zie je dat het vooral de mooie dagen met poeder zijn, maar dat is ook wel normaal.
